Astrid Sy schreef met Noem geen namen een indrukwekkend verhaal over moedige jonge vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog talloze joodse kinderen hebben gered. Een gevaarlijke missie, helemaal omdat het onder de ogen van de Duitsers gebeurde.
De crèche
Het is 1942 en Rosie werkt in de crèche tegenover de Hollandse Schouwburg, waar geen optredens meer zijn, maar joodse mensen verzameld worden voordat ze op transport worden gezet. Niet lang daarna wordt de crèche opgeheven en verordend. Hun leven verandert volledig. Vanaf nu worden hier de kinderen van de mensen uit de schouwburg opgevangen, totdat ze klaargemaakt moeten worden voor transport. Rosie heeft met nog twee jonge meiden de leiding en neemt haar intrek in de crèche.
De studentengroep
Ook voor Kaat is het leven er anders uit gaan zien. Ze studeerde rechten, maar door de oorlog komt daar nog weinig van terecht. Nadat ze getuige was van een razzia sluit ze zich aan bij een studentengroep die heeft besloten om niet toe te kijken, maar actie te ondernemen tegen de Duitsers. Daar ontmoet Kaat veel andere studenten, zoals Josephine, met wie ze een hechte vriendschap sluit.
Dappere jonge vrouwen
Rosie, Kaat en Josephine raken door hun werkzaamheden betrokken bij het smokkelen van joodse kinderen uit de crèche. Rosie regelt toestemming van de ouders van de kinderen, die in de schouwburg wachten op een oproep voor transport. Daarnaast maakt ze ze midden in de nacht, zonder dat de anderen het merken, klaar voor vertrek. Kaat en Josephine halen de kinderen op, zorgen er met hun groep voor dat de kinderen een nieuwe naam krijgen en brengen ze naar hun onderduikadres, vaak op het platteland.
Onder het oog van de Duitsers
Het is gevaarlijk en zwaar werk, helemaal omdat het gebeurt vanuit locaties die bewaakt worden door Duitsers. Kinderen die weggevoerd worden, moeten eerst van de lijsten gehaald worden zonder dat het opvalt, zodat bij het transport niet ontdekt wordt dat er kinderen ontbreken. Daarnaast moeten de kinderverzorgers ervoor zorgen dat de kinderen niet gezien worden tijden hun ontsnapping. De spanning is voelbaar, net zoals de strijd die de jonge vrouwen ervaren omdat ze steeds het gevoel hebben dat ze niet genoeg doen. Ze kunnen lang niet alle kinderen redden.
Pakkende roman met een treffende stijl
Wie in Noem geen namen begint zal het verhaal moeilijk los kunnen laten. Historicus Astrid Sy schrijft helder en treffend, waardoor het verhaal stevig binnen kan komen. Je leeft met de personages mee, ervaart de angst en onzekerheid, de pijn en het verdriet, maar voelt ook de hoop op weerzien van geliefden en de hoop op een spoedig einde van de oorlog. De impact die de oorlog op mensen zoals Rosie, Kaat en Josephine moet hebben gehad komt hierdoor heel goed over. Het is een prachtig en krachtig verhaal dat gebaseerd is op degelijk onderzoek, waaruit duidelijk wordt dat ook jonge vrouwen een belangrijke rol hebben gespeeld in het verzet.
Voor de meer ervaren lezer
In dit verhaal volgt de lezer verschillende perspectieven, die elkaar afwisselen. Het ene moment volgt de lezer Rosie en haar werk in de crèche en het andere moment kijk je mee met het werk van de studentengroep waar Kaat en Josephine bij horen. De wisseling in perspectief wordt niet expliciet aangegeven, waardoor het verhaal met name voor de ervaren lezer vanaf ca. 14 jaar geschikt is.
Achter in het boek is een woordenlijst toegevoegd met onbekende en Duitse woorden.
Over het boek
Titel: Noem geen namen
Auteur: Astrid Sy
Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff
Jaar van verschijnen: 2021
Aantal pagina’s: 447
Geschikt voor lezers vanaf ca 14 jaar.
Ook beschikbaar als e-book.