De verhalen van Alan Gratz vallen vaak in de smaak bij jongeren die graag lezen over oorlogen. De laatste granaatspeelt zich af op het Japanse eiland Okinawa en toont de lezer de heftige oorlog die daar ten tijde van de Tweede Wereldoorlog heeft gewoed.
Twee onervaren soldaten
In dit verhaal volg je twee jonge soldaten. Hideki woont met zijn ouders op het Japanse eiland Okinawa. Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, moeten hij en zijn klasgenoten in het Japanse leger tegen de Amerikanen vechten. De Amerikanen dringen vanaf de zee het land binnen. Hideki en zijn klasgenoten hebben geen enkele ervaring en krijgen twee granaten. Eén om zoveel mogelijk Amerikaanse soldaten mee te doden en één om daarna zichzelf te doden.
Ray zit nog maar net bij de Amerikaanse marine als hij naar Okinawa wordt gestuurd. Hij heeft geen idee wat hij kan verwachten. Al snel ontdekt hij dat niets hem had kunnen voorbereiden op de verschrikkingen die een oorlog met zich meebrengt. Eén ding weet hij zeker: hij wil nooit zo’n monster worden als zijn vader.
Gevechten waar je je nooit op kunt voorbereiden
Voordat Ray in Japan aan wal gaat, bereidt hij zich op het ergste voor. Hij heeft geen idee of hij dit zal gaan overleven. Tot zijn verbazing gebeurt er niets als ze aan land komen en het lijkt alsof ze moeiteloos terrein kunnen veroveren. Maar het duurt niet lang voordat ze worden beschoten en de gevechten over en weer beginnen. Ray ziet voor het eerst een dode soldaat en dat raakt hem meer dan verwacht. Is hij wel geschikt als soldaat? Hideki heeft dezelfde twijfels. Hij is helemaal niet zo dapper, hij is juist angstig en wil het liefst hard wegrennen, maar dat is geen optie.
Welke keuzes maak je?
De jongens worden continu voor keuzes gesteld. Schiet Ray of schiet hij niet? Kunnen ze burgers vertrouwen of niet? Gebruikt Hideki een van zijn granaten? Of laat hij die in de zak van zijn jas zitten? Iedere keuze kan grote gevolgen hebben, voor een ander maar ook voor jezelf. Dat maakt hun rol in deze oorlog erg ingewikkeld voor de jongens.
De mens achter de soldaten
Wat Gratz in De laatste soldaat knap doet, is dat je de mens achter de soldaat leert kennen en ontdekt wat angst en een verschrikkelijke oorlog met je kunnen doen, zonder dat dit het verhaal complexer maakt. Het zorgt ervoor dat je meeleeft met de soldaten en begrijpt hoe zwaar het is om in zo’n situatie te overleven. Er zijn soldaten die door alle druk en de heftige omstandigheden in monsters veranderen, maar er zijn ook soldaten die ondanks alle gevaren, twijfels en angsten het goede willen doen. En hoe communiceer je met de ander als je elkaars taal niet spreekt?
Veel actie, minder achtergrondinformatie
Net als in zijn andere boeken geeft Alan Gratz uitleg over de historische context, maar of leerlingen die er volledig uithalen valt te betwijfelen. Er gebeurt veel in het verhaal, het wordt duidelijk dat de Japanners niet de intentie hebben om de bevolking van Okinawa te beschermen, maar wat precies de aanleiding van deze oorlog is, is niet zo sterk uitgewerkt. Dit in tegenstelling tot hoe de auteur dit heeft gedaan in 9/11, waarin hij het verband tussen de aanslagen op het World Trade Center en de oorlog in Afghanistan erg beknopt en duidelijk uitlicht.
Voor wie?
De laatste granaat is een meeslepend verhaal dat erg geschikt is voor leerlingen vanaf de brugklas die graag oorlogsverhalen lezen. De hoofdstukken zijn kort en de gebeurtenissen volgen elkaar snel op, waardoor er veel vaart in het verhaal zit. Enige leeservaring is wel prettig, omdat het verhaal vanuit het perspectief van Hideki en Ray wordt verteld en de lezer hiertussen moet kunnen schakelen.
Over het boek
Titel: De laatste granaat
Auteur: Alan Gratz
Vertaald door: Carla Hazewindus
Uitgeverij: Kluitman
Jaar van verschijnen: 2023
Aantal pagina’s: 252
Voor lezers vanaf ca. 12 jaar.