Voor zover ik weet is er nog niet eerder een boek over autisme geschreven door een ervaringsdeskundige. Elle McNicoll brengt daar met Een soort vonk verandering in. En hoe!
Een tegengeluid tegen het stereotype beeld
Bij een autistisch persoon denken veel mensen nog steeds aan iemand die niet sociaal of empathisch is en vaak volledig opgaat in een hobby zoals modeltreinen. Een stereotiep beeld waar veel autisten zich niet in herkennen. Een soort vonk vormt een tegengeluid. Dit verhaal gaat over Addie: een elfjarig autistisch meisje met veel inlevingsvermogen.
Wanneer je niet geaccepteerd wordt zoals je bent
Addie is leergierig en dol op vreemde woorden. Ze zoekt ze op in haar thesaurus, een synoniemenboekje. In haar pauzes komt ze graag in de bibliotheek. Daar zijn weinig prikkels, ze kan er rustig zitten en leest daar over onderwerpen die ze interessant vindt. De lessen vragen veel van haar en op deze manier kan ze even ontsnappen aan de strenge juf die haar niet begrijpt.
De kracht van herkenning en begrip
Naar aanleiding van een schoolproject raakt Addie erg geïnteresseerd in de heksenvervolging die vroeger in haar dorp plaatsvond. Die vrouwen werden gestraft voor iets waar ze niets aan konden doen, iets dat Addie goed begrijpt. Ook zij wordt aangekeken omdat mensen haar anders vinden. Addie komt voor de vrouwen op en wil een monument voor ze oprichten. Helaas waardeert haar juf het niet dat Addie vragen blijft stellen om meer over deze vrouwen te weten te komen.
Addie heeft het moeilijk op school, maar gelukkig is het thuis anders. Haar zus Keedie is namelijk ook autistisch. Ze helpt Addie waar mogelijk en is een grote steun voor haar. Ze weet tegen welke dingen Addie aanloopt en hoeveel energie het kost om te maskeren en niet te laten merken dat bepaalde situaties erg moeilijk voor haar zijn.
Een ervaringsdeskundige als schrijver
Diversiteit krijgt meer aandacht en er verschijnen gelukkig ook steeds meer boeken waarin neurodiverse jongeren, zoals jongeren met bijvoorbeeld autisme of adhd worden gerepresenteerd. Hierdoor kan er meer begrip ontstaan bij de lezer, die zich via de verhalen kan verplaatsen in de ander. Elle McNicoll is ervaringsdeskundige: ze heeft zelf autisme en laat de lezer in dit prachtige debuut kennis maken met een geweldig en moedig hoofdpersonage dat opstaat tegen onrecht. Ze schetst een zeer realistisch beeld van hoe het kan zijn als je autistisch bent en laat de lezer zien hoe het is om je staande te moeten houden als bijna iedereen om je heen de dingen anders voelt, ziet of ervaart.
Voor wie?
Een soort vonk is een toegankelijk verhaal voor brugklassers met autisme die behoefte hebben aan herkenning in een verhaal. Ook voor jongeren die willen weten hoe het is om autistisch te zijn is dit verhaal erg geschikt. Normaal gesproken bespreek ik verhalen over hoofdpersonen die jonger zijn dan de leerlingen op het voortgezet onderwijs niet snel, omdat dit door de jongeren soms als kinderachtige verhalen worden ervaren. Voor dit verhaal maak ik graag een uitzondering omdat het een uniek en waardevol perspectief biedt. Addie is dan wel elf jaar, maar gedraagt zich allesbehalve kinderachtig.
Over het boek
Titel: Een soort vonk
Auteur: Elle McNicoll
Vertaald door: Margaretha van Andel
Uitgeverij: Lemniscaat
Jaar van uitgave: 2020
Aantal pagina’s: 176
Voor lezers vanaf ca. 10 jaar.