In 2020 is Koning van Katoren van Jan Terlouw de campagnetitel van Geef een boek cadeau. Een interessante titel die absoluut tot het lijstje waardevolle klassiekers hoort en waarover je ook vandaag de dag nog een interessant gesprek kunt voeren met je leerlingen.
Katoren zeventien jaar lang zonder koning
Stach wordt geboren in de nacht waarin de oude koning van Katoren sterft. Omdat de koning geen troonopvolger had, nemen zes ministers zijn taken over totdat ze een nieuwe koning vinden. Daar komt natuurlijk niks van terecht. Ze besturen het land al zeventien jaar lang zonder een geschikte opvolger voor te dragen. Daar komt verandering in als de oom van Stach een droom heeft waarin hij ziet dat Stach de volgende koning van Katoren zal zijn. Stachs oom zorgt voor hem sinds Stachs ouders vlak na zijn geboorte zijn gestorven en voedt hem op tot een vrijmoedige, desnoods brutale man. Na de droom van zijn oom vraagt Stach een minister wat hij moet doen om koning van Katoren te kunnen worden. Dat is een vraag die een hoop losmaakt.
Stach als tegenpool van het heersende systeem
De ministers zijn allemaal op hun eigen manier eigenaardig. Minister Regtoe is minister van Eerlijkheid en kan niet liegen. Aan hem stelt Stach zijn vraag. Hij weet dat Regtoe zijn vraag over zal brengen aan de andere ministers en laat hem weten dat hij ook de kranten heeft ingelicht. Iedereen staat te trappelen om het antwoord van de ministers te horen. De brutaliteit van Stach en zijn onbevreesde houding ten opzichte van de zeven opdrachten die de ministers voor hem bedenken, staan lijnrecht tegenover de houding van starre ministers die met geen mogelijkheid buiten de lijntjes kunnen en durven te denken.
Wat doe je als je macht hebt
Zeventien jaar lang waren de ministers gewend om het land op hun manier te besturen. De inwoners van Katoren luisterden naar hen, maar alle vrolijkheid die heerste toen de koning nog leefde is inmiddels verdwenen. Het verhaal laat op een interessante manier zien op welke manieren je je macht kunt inzetten én wat de gevolgen daarvan kunnen zijn. Een boeiend onderwerp om leerlingen na het lezen van dit boek over na te laten denken.
Een klassieker als spiegel gebruiken
Hoewel het boek Koning van Katoren al in 1971 verscheen, is het nog steeds een waardevol verhaal waarmee je kritisch naar de maatschappij kunt kijken. Hoe gaan de ministers, de inwoners van de verschillende steden en Stach om met problemen zoals geluidsoverlast en het ontbreken van zonlicht door de zwaveldampen? Zie je overeenkomsten met onze huidige problemen met het klimaat en de manier waarop onze ministers naar oplossingen zoeken? Hoe zou Stach naar ons klimaatprobleem kijken?
De manier waarop Stach de wereld bekijkt is verfrissend. Hij focust niet op het probleem, maar kijkt verder om te ontdekken wat de aanleiding van het probleem is en probeert dat op te lossen. Dit is een waardevol inzicht dat je je leerlingen na het lezen van dit boek kunt meegeven.
Toegankelijk verhaal met veel ruimte voor verdieping
Koning van Katoren bevat korte, leesbare hoofdstukken waarin veel gebeurt. Hierdoor zal de lezer doorlezen, zonder hier veel moeite voor te hoeven doen. De afloop is voorspelbaar, maar juist de uitdaging en absurditeit van de opdrachten en de verrassende manier waarop Stach naar de problemen kijkt, maakt dat de lezer nieuwsgierig blijft naar de afloop.
Het verhaal wordt door de opdrachten op een natuurlijke manier opgedeeld in fragmenten die erg geschikt zijn om voor te lezen in de klas. Je kunt enkel een fragment voorlezen en hierover napraten met je leerlingen. Op deze manier promoot je het boek en maak je leerlingen nieuwsgierig naar de rest. Heb je meer ruimte, dan kun je het hele boek voorlezen en met leerlingen napraten over de onderwerpen uit dit verhaal, zoals macht, menselijk gedrag, de queeste van Stach en de manier waarop hij naar de wereld kijkt.
Gratis lesmateriaal
In samenwerking met Uitgeverij Lemniscaat en Geef een boek cadeau hebben wij lesmateriaal bij Koning van Katoren ontwikkeld. Dit lesmateriaal is gratis beschikbaar.
Leerlingen kunnen met dit materiaal kiezen uit vier verdiepingsopdrachten waarbij ze nadenken over de effecten van de tijd waarin een verhaal zich afspeelt, zich verdiepen in de denkwijze van Stach en dit inzetten bij een probleem waar ze zelf tegenaan lopen, leren verwoorden wat zij belangrijk vinden en dit gebruiken in een toespraak of ze gaan op een creatieve manier aan de slag en ontwerpen een standbeeld voor de nieuwe koning van Katoren.
Het lesmateriaal is kant en klaar, je hoeft hier dus zelf niets meer aan te doen.
Over het boek
Titel: Koning van Katoren
Auteur: Jan Terlouw
Illustrator: Dirk van der Maat
Uitgeverij: Lemniscaat
Jaar van uitgave: 1971
Aantal pagina’s (gewone uitgave): 176