Waarom motiveren we leerlingen om fictie te lezen? Niet alleen omdat lezen goed is voor de ontwikkeling van algemene vaardigheden, maar ook omdat lezen ondersteuning biedt bij de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen.
Het nut van lezen
Eerder schreven we dat het lezen van fictie de ontwikkeling van een aantal algemene vaardigheden ondersteunt. Welke vaardigheden dat zijn, kun je lezen in Lezen. Waar is dát goed voor? Deel 1. Maar dat is nog niet alles: het lezen van fictie draagt ook bij aan de persoonlijke ontwikkeling van jouw leerlingen.
In de schoenen van een ander
Lezen prikkelt de verbeelding. Lezers verplaatsen zich tijdens het lezen in een personage en voelen met hem of haar mee. Hierdoor zijn ze betrokken bij de dilemma’s waar een personage mee worstelt en de keuzes die gemaakt worden. Als een personage boos of verdrietig is, kunnen lezers deze emotie ook ervaren en leren ze de emoties herkennen, ook als ze deze emoties op een later moment zelf voelen.
Een gezonde portie normen en waarden
Door de kennismaking met situaties en werelden die leerlingen nog niet goed kennen, ontdekken ze hoe het leven er onder andere omstandigheden uit kan zien. Ze lezen over hoe het is om bijvoorbeeld in een andere cultuur te leven en hoe je je als buitenstaander gedraagt als je bij iemand uit een andere cultuur op bezoek bent. Wanneer leerlingen zelf in een soortgelijke situatie terechtkomen, kunnen zij daar beter mee omgaan. Ze (her)kennen de situatie en weten hoe ze zich moeten gedragen, waardoor ze een ander niet kwetsen.
De zoektocht naar zichzelf
De pubertijd is dé levensfase waarin jongeren op zoek gaan naar hun eigen identiteit. Wie ben ik? Wie ben jij? Jongeren onderscheiden zich en ontdekken wat wel en niet bij hen past. Hoe ga je ermee om als je je anders voelt dan er van je verwacht wordt? Op wie word je verliefd en op wie niet? Wie kun je in vertrouwen nemen? Is er iets mis met je als je je niet op je gemak voelt in een bepaalde groep? Dit zijn bij uitstek de onderwerpen waar veel jeugdboeken over gaan. Ze zorgen voor herkenning en helpen jongeren bij het vinden van antwoorden op de vragen waar ze mee zitten, waardoor ze zich minder alleen voelen.
Op veilige verkenning
En als je dan die herkenning in een verhaal hebt gevonden, wat doe je daar dan mee? Door te lezen krijgen leerlingen de kans om onbekende situaties op een veilige manier te verkennen. Als lezer kan hij of zij ontdekken hoe het is om uit de kast te komen, op te staan tegen pesters of om een relatie te verbreken. Hoe kunnen anderen op veranderende situaties reageren? Door hierover te lezen, ontvouwen zich mogelijkheden en kan de lezer zelfbewuster kiezen hoe hij of zij hiermee om wil gaan.