Waardevolle inzichten in De reis van Syntax Bosselman

Eens in de zoveel jaar gebeurt het: dan verschijnt er een boek dat thuishoort op iedere school. De reis van Syntax Bosselman is zo’n boek. Wij vertellen je graag waarom.

Drie in één

Arend van Dam heeft met De reis van Syntax Bosselman, dat bekroond is met de Thea Beckmanprijs voor beste historisch jeugdboek in 2018 en een van White Raven 2019 is, een indrukwekkend en interessant boek geschreven. De drie verhaallijnen kun je door elkaar lezen, in de volgorde van het boek, maar je kunt ze ook los van elkaar lezen.

Syntax Bosselman
De eerste verhaallijn gaat over Syntax Bosselman, de reis die hij aflegt van Suriname naar Amsterdam en zijn verblijf in Nederland. Hij is na de afschaffing van de slavernij vrij man, nadat hij jarenlang een van de vele tot slaaf gemaakte mensen was. Met 27 landgenoten wordt hij in 1883 naar Amsterdam gehaald voor de Wereldtentoonstelling, om tentoongesteld te worden voor het Nederlandse publiek. Samen met de dertienjarige Kodjo verkent hij het terrein en de stad Amsterdam. Daar ontdekt hij hoe het is om zwart te zijn in een land vol witte bewoners.

De personen die een hoofdrol speelden in onze geschiedenis
Nederland werd in de achttiende eeuw steeds rijker. Hoe is het de Nederlanders gelukt om zoveel geld te verdienen? En hoe is het zo ver gekomen dat Nederland, om nog meer geld te kunnen verdienen, een rol ging spelen in de slavenhandel? In deze verhaallijn wordt over dit belangrijke maar lelijke deel van onze geschiedenis verteld en leren we de mensen kennen die hier een belangrijke rol in hebben gespeeld.

Persoonlijke zoektocht van de schrijver
Wat zorgde ervoor dat Arend van Dam over dit belangrijke onderwerp wilde schrijven en hoe kwam hij erbij om het verhaal van Syntax Bosselman te gebruiken voor zijn boek? Wie waren de hoofdrolspelers en wat is er bekend over de Wereldtentoonstelling die Nederland in 1883 organiseerde? In deze verhaallijn deelt de schrijver wat hij tijdens het schrijven te weten kwam én, misschien nog wel interessanter, vertelt hij over de dilemma’s waar hij tijdens het schrijven mee worstelde.

Belangrijk onderwerp

Het wordt duidelijk dat het slavernijverleden een ontzettend belangrijk onderwerp is in onze geschiedenis. We moeten ons bewust zijn van het verleden waar wij als land zo’n grote rol in hebben gespeeld. De schrijver laat zien dat de manier waarop vroeger naar zwarte mensen gekeken werd nog steeds niet helemaal uit onze maatschappij verdwenen is en dat dit erg kwetsend is voor de personen die dit betreft. Een zeer informatieve eyeopener.

Een boek dat vele mogelijkheden biedt

Of je nu vakoverstijgend wilt werken, de verhalen alleen wilt gebruiken om het onderwerp slavernij in de lessen geschiedenis te illustreren of leerlingen met interesse voor het verleden dit boek laat lezen bij Nederlands, het is allemaal mogelijk. Dit boek is door zijn vorm interessant, niet alleen om te lezen maar ook om hier opdrachten bij te maken. Je kunt naar aanleiding van dit verhaal ook gesprekken en discussies voeren over het onderwerp racisme of discriminatie voor het vak Nederlands. Tot slot is het goed mogelijk om hier een breder project aan te koppelen waaraan tijdens de lessen geschiedenis en maatschappijleer ook aandacht wordt besteed.

Gedegen onderzoek en uitleg

Al met al is dit een zeer interessant boek dat de lezer laat zien hoe de slavernij tot stand is gekomen en hoe dit voor de tot slaaf gemaakte mensen was. Er wordt duidelijk gemaakt dat het een lastig onderwerp is om over te schrijven, want hoe noem je bijvoorbeeld de mensen die men vroeger tot slaaf maakte, zonder iemand te kwetsen? Doordat de auteur naast de ervaringen van Syntax Bosselman en zijn landgenoten zijn eigen vragen en overwegingen deelt, wordt het voor de lezer duidelijk dat het geen eenvoudig onderwerp is om over te schrijven of praten. De auteur staat open voor feedback en past het verhaal bij een nieuwe druk eventueel aan, waardoor de nieuwste druk op dat moment het meest volledig is. Deze aanvullingen zijn online beschikbaar op de website van De leukste kinderboeken.

Toegankelijk, interessant en noodzakelijk

Hoewel de drie verhaallijnen in dit boek elkaar afwisselen, is het boek ook voor leerlingen met minder leeservaring goed te volgen. Door verschillende vormgeving en aanduiding van tijden is het duidelijk wanneer een andere verhaallijn begint. Daarnaast zijn de hoofdstukken kort, wordt er een overzichtelijke bladspiegel gebruikt en staan er tekeningen en foto’s bij om het verhaal te illustreren, waardoor het geheel nog meer tot de verbeelding spreekt.

Een ding is duidelijk: De reis van Syntax Bosselman verdient een stevige plaats in het onderwijs en is zeer geschikt om te lezen met brugklasleerlingen.

Gratis lesmateriaal

Lezenslessen wil positief bijdragen aan de beweging tegen racisme. Daarom is er in samenwerking met Rani de Kom lesmateriaal ontwikkeld bij De reis van Syntax Bosselman. Dit lesmateriaal wordt kosteloos ter beschikking gesteld, zodat alle middelbare scholen hier in de onderbouw mee aan de slag kunnen gaan.

Over het boek

Titel: De reis van Syntax Bosselman. Verhalen over de slavernij
Auteur: Arend van Dam
Uitgeverij: Van Holkema & Warendorf
Jaar van uitgave: 2018
Aantal pagina’s (2e druk): 302
Voor lezers vanaf 10 jaar.
Ook verkrijgbaar als e-book.

Koop dit boek

Naar het lesmateriaal

Meer Boekentips

Deel dit bericht