Een leesoffensief, dat is wat volgens de Raad van Cultuur en de Onderwijsraad hard nodig is. Zij reageren in hun rapport op de vraag wat er moet gebeuren om jongeren meer en beter diep te laten lezen. Lezenslessen nam de aanbevelingen onder de loep om te bepalen hoe wij kunnen bijdragen aan dit belangrijke offensief.
De aanleiding
Iedere vijf jaar wordt er onderzoek gedaan naar de leesprestaties van leerlingen, dit is de zogeheten PISA-studie. Uit dit onderzoek blijkt dat leerlingen steeds minder leesvaardig worden. Inmiddels betekent dit dat één op de vijf jongeren ‘laaggeletterd’ dreigt te worden. De trends in afname van leesvaardigheid, afname van leesmotivatie en een toenemend aantal laaggeletterden vormden voor de bewindslieden van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aanleiding om een advies te vragen over leesbevordering.
Wat is diep lezen?
In het adviesrapport van de Raad van Cultuur en de Onderwijsraad worden twee soorten lezen onderscheiden. Ten eerste de fragmentarische manier van lezen, ook wel ‘skimmen’ genoemd. Hierbij scant de lezer de alinea’s van de tekst, op zoek naar de hoofdboodschap.
De tweede manier van lezen is diep lezen. Hierbij wordt er een langere tijd geconcentreerd gelezen, waarbij de samenhang en betekenis van de tekst worden ervaren. Een diepere informatieverwerking zoals het diep lezen is complexer en omvat een aantal cognitieve processen
Waarom is diep lezen zo belangrijk?
Voor het lezen van langere artikelen of boeken is het noodzakelijk dat je de vaardigheden voor het diep lezen beheerst. Zonder deze vaardigheden is het niet mogelijk om de samenhang en betekenis van de tekst te vatten. Het diep lezen van verhalen stelt ons onder andere in staat tot:
• het leggen van verbanden met wat je al weet;
• het kritisch beschouwen van een tekst;
• het esthetisch beschouwen van een tekst;
• je inleven in een ander; en
• het reflecteren op jezelf en de wereld.
Wie niet in staat is om op deze manier te lezen, kan minder goed functioneren in de samenleving. Het is dus van groot belang dat er gewerkt wordt aan het verhogen van de leesmotivatie onder kinderen en jongeren om ze beter voor te bereiden op hun verdere leven waarin ze mee kunnen komen in de samenleving.
Drie speerpunten
De raden zien absoluut in dat er al veel goede initiatieven zijn, maar dat leesbevordering nog niet intensief en consequent genoeg plaatsvindt. In het onderwijs is er voor het lezen steeds minder tijd en tegelijkertijd wordt er stevig bezuinigd op bibliotheken en schoolmediatheken.
Om een sterke infrastructuur voor leesmotivatie tot stand te brengen, doen de raden drie aanbevelingen:
• Voer een krachtig en samenhangend leesbeleid
• Zorg voor een rijk leesaanbod
• Breng een positieve en stimulerende leescultuur tot stand
Het opvolgen van deze aanbevelingen is noodzakelijk. Er wordt gepleit voor extra financiële ondersteuning om dit uit te werken.
Hoe draagt Lezenslessen bij aan het leesoffensief?
Op Lezenslessen.nl inspireren en ondersteunen wij jou bij het leesonderwijs in de onderbouw van het voortgezet onderwijs, zodat docenten zelf leesspecialisten kunnen worden. Als de overheid meer geld beschikbaar stelt om te investeren in meer tijd voor de docent, een rijk aanbod boeken en goede materialen kan er een stevige basis voor het leesonderwijs worden gelegd en brengen we een positieve en stimulerende leescultuur tot stand
Boekentips voor een gevarieerd leesaanbod
Wij selecteren een gevarieerd aanbod met de mooiste, interessantste en boeiendste jeugdboeken die jij je leerlingen kunt aanreiken in de klas. Niet alleen fictie komt aan bod, wij reserveren ook voldoende ruimte voor andere soorten teksten zoals non-fictie en poëzie, want deze teksten kunnen het diep lezen bevorderen bij leerlingen die minder affiniteit met fictie hebben.
Samenhangend leesonderwijs
Daarnaast werken we aan een rijk aanbod van lesmaterialen. Deze zullen in de tweede helft van 2019 online komen. De lesmaterialen sluiten aan bij specifieke boeken, zorgen voor verdieping van de leeservaring, helpen leerlingen bij het leggen van verbanden tussen het verhaal en de dingen die ze al kennen, stimuleren leerlingen om zich in te leven in de personages en laten ze reflecteren op het verhaal, zichzelf en de wereld.
Alles over leesonderwijs in de onderbouw op een plek
Op Lezenslessen.nl informeren we je over motiverende campagnes, projecten en manieren om het leesonderwijs een vaste plek te geven in het onderwijsprogramma. Op deze manier ondersteunen wij het onderwijs en werken we samen aan de positieve leescultuur die het diep lezen stimuleert.
Wil je meer weten over de oproep tot het leesoffensief? Lees dan het volledige advies.